Stanowisko IWP ws. Jednolitego Rynku Cyfrowego

Komisja Europejska opracowała i przedstawiła 6. maja b.r. strategię dotyczącą Jednolitego Rynku Cyfrowego, która stanowi swoistą „mapę drogową” dla działań Komisji Europejskiej na najbliższe dwa lata. Strategia zawiera w sumie 16 postulatów, które mają wskazywać kierunek zmian i działań w celu zniesienia barier granicznych w dostępie do usług pomiędzy krajami UE, co ma doprowadzić do powstania realnego Jednolitego Rynku Cyfrowego w UE. Strategia ma charakter bardzo ogólny, ale – już na obecnym etapie – należy zwrócić uwagę na zasygnalizowane działania m.in. z zakresu reformy systemu ochrony praw własności intelektualnej, odpowiedzialności pośredników czy kwestii VAT. Odnośnie praw własności intelektualnej w założeniach podtrzymuje się ochronę praw autorskich, przy czym rozważa się także wprowadzenie zmian mających znieść tzw. geoblocking, czyli blokowanie dostępu do treści w zależności od lokalizacji użytkownika. Problem ten nie dotyczy właściwie prasy, choć i w modelach biznesowych wydawców obowiązują zasady uzyskiwania licencji np. do zdjęć zamieszczanych w gazetach i czasopismach tylko na teren konkretnego kraju. Wspomina się także o wprowadzeniu wyjątku w zakresie eksploracji tekstów i danych, co także może być groźne dla działalności wydawców i monetyzacji ich treści. Pozytywnie należy odnieść się do pomysłu precyzyjniejszego określenie ram działalności tzw. pośredników, w tym agregatorów treści. Z jednej strony KE planuje obciążenie pośredników większą odpowiedzialnością za ułatwianie dostępu do nielegalnych treści, z drugiej zaś – wspomina o wypłacie rekompensat dla twórców za wykorzystywanie ich utworów. Może to być punkt odniesienia do wprowadzeniu prawa pokrewnego dla wydawców prasy – na wzór regulacji wprowadzonej w Niemczech i Hiszpanii. W tym zakresie IWP przygotowała własny projekt, który został przedstawiony MKiDN oraz przesłany do komisarza G. Oettingera, którego gabinet pracuje nad projektem regulacji europejskiego prawa pokrewnego dla wydawców. Dzięki intensywnym działaniom lobbingowym prowadzonym w marcu i kwietniu, w strategii znalazło się także odniesienie do kwestii podatku VAT dla treści elektronicznych. KE zobowiązała się do przyjrzenia się nierówności podatku VAT dla usług elektronicznych, w tym dla e-booków i prasy online. W tym zakresie zatem pojawia się szansa na realną zmianę dyrektywy VAT, która obecnie nie pozwala na stosowanie zredukowanych stawek podatku VAT dla elektronicznych wersji gazet i czasopism. W związku z faktem, iż strategia przewiduje wprowadzenie różnych rozwiązań, których część odgrywać będzie bardzo ważną rolę w działalności wydawców zrzeszonych w Izbie, Zarząd IWP przyjął 7 maja stanowisko w przedmiotowej sprawie, które zostało przekazane do właściwych ministerstw, przygotowujących polskie stanowisko w sprawie strategii Jednolitego Rynku Cyfrowego (dostępne w dziale „dla Członków”).